Clone of 2023’e kadar Avrupa’daki Uyuşturucu Durumu- Ortaya çıkan tehditlere ve yeni gelişmelere genel bakış ve değerlendirme (Avrupa Uyuşturucu Raporu 2023)

HER YERDE, HER ŞEYDE, HERKES
Uyuşturucuyla ilgili günümüz sorunlarını ele almanın karmaşık zorluğu

Yasadışı uyuşturucuların Avrupa sağlığı ve güvenliği üzerinde önemli bir etkisi bulunmaktadır.

2023 Avrupa Uyuşturucu Raporu analizindeki kilit mesajlardan biri, yasa dışı uyuşturucu kullanımının etkisinin artık toplumumuzun hemen hemen her yerinde görüldüğüdür. Psikoaktif özelliği olan hemen hemen her şey uyuşturucu olarak kullanılma potansiyeline sahiptir. Bu da, ister doğrudan ister dolaylı olarak herkesin yasa dışı uyuşturucu kullanımından ve buna bağlı sorunlardan etkilenebileceği anlamına gelmektedir.

2023'te Avrupa'daki uyuşturucu durumu - Genel bakış

Çoğu yasa dışı maddenin bulunabilirliği oldukça yüksek seyretmeye devam etmektedir

Avrupa Birliği'nde yaygın olarak kullanılan yasa dışı uyuşturucuların arzla ilgili göstergelerinin analizi, tüm madde türlerinin bulunabilirliğinin yüksek olduğunu göstermektedir. Piyasa günümüzde, genellikle yüksek etki veya saflıkta bulunabilen daha geniş bir uyuşturucu yelpazesinin nispeten yaygın olarak mevcut olduğu bir pazar olarak nitelenmektedir. Kilit hedef olarak organize suç örgütlerinin ticari tedarik zincirlerine sızması ile birlikte, karma taşımacılıkta kullanılan konteynerlerde Avrupa'ya kaçırılan büyük miktarda uyuşturucunun ele geçirilmesi vakalarının tespitine devam edilmektedir. Avrupa, başta sentetik uyuşturucular ve kenevir olmak üzere bazı maddeler için önemli bir üretim alanı olmaya devam etmektedir.

Uyuşturucu bulunabilirliği ve kullanımında artan çeşitlilik, yeni sağlık ve politika sorunları yaratmaktadır.

Yüksek uyuşturucu bulunabilirliğine, yasa dışı uyuşturucu pazarındaki maddeler de daha fazla çeşitlilikle eşlik ederek tüketicileri daha geniş bir psikoaktif madde yelpazesine maruz bırakmaktadır. Bunlar, sağlık riskleri hakkındaki bilgilerin genellikle sınırlı olduğu yeni sentetik uyuşturucuları içermektedir. Bu ise, genel olarak yasa dışı maddelerin daha fazla kullanılması potansiyeli ve bunların bazılarıyla ilişkili risklerin artması konusundaki endişeleri artırmaktadır. Uyuşturucu kullanan kişiler, muhtemelen bilmeden, daha yüksek etkili veya nispeten yeni geliştirilen maddeleri veya uyuşturucu etkileşimlerinin potansiyel sağlık zararlarını artırabilecek madde karışımlarını tüketerek, zehirlenme ve ölümler de dahil olmak üzere olumsuz sağlık sonuçları açısından daha büyük riskler altında olabilmektedirler.

Kanıta dayalı ve bir bütünü oluşturan yanıtlar işe yarayabilmekte iseler de, bunlar genelde yeterince mevcut değildirler.

Önemli bilgi eksiklikleri devam etse de, hizmet geliştirmeye yönelik araştırma ve yatırımlar; uyuşturucu önleme, tedavi, zarar azaltımı ve iyileşmeyi destekleme alanlarında, günümüzde hangi müdahalelerin etkili olabileceğine dair daha iyi bir anlayışa sahip olduğumuz anlamına gelmektedir. Uyuşturucu kullanımı ve diğer karmaşık sosyal politika konularıyla ilgili sorunların birbiriyle ilişkili doğası, aynı zamanda, daha bütünleşik ve kapsamlı müdahalelere duyulan ihtiyacın daha fazla tanınması gerektiği anlamına gelmektedir. Bu nedenle barınma desteği, genel sağlık hizmetleri, genç ve yaşlılara sağlanan hizmetler, ruh sağlığı hizmetleri ve ceza adaleti sistemi de dahil olmak üzere diğer önemli alanlarda politika ve uygulamalar ile birlikte sinerjiye ihtiyaç bulunmaktadır. Bununla birlikte, hem uyuşturucuya özgü müdahalelerin mevcudiyeti hem de iyi geliştirilmiş ve entegre edilmiş bakım modellerinin örnekleri Avrupa düzeyinde son derece farklı olup, birçok ülkede bu alanların her ikisine de daha fazla yatırım yapılması gerekmektedir.

Daha çeşitli ve karmaşık ihtiyaçlara yanıt verme

Kanıta dayalı madde kullanımının önlenmesi uygulamalarına yönelik artan destek

Madde kullanımının önlenmesi, psikoaktif uyuşturucuların kullanımını durdurmayı veya geciktirmeyi amaçlamaktadır. Bu, uyuşturucu kullanım bozukluklarının gelişmesini önlemek için madde kullanmaya başlamış olanlara da yardımcı olabilir. Ancak, tarihsel olarak, bu alanda kullanılan tüm yaklaşımların etkili olmadığı saptanmış olup, kanıta dayalı önleme programlarının belirlenmesi ve uygulanmasına olan ilgi artmaktadır. Bu hedefin başarılması günümüzde önleme programı kayıtlarının oluşturulması, eğitim girişimleri ve kalite standartlarının geliştirilmesi ile desteklenmektedir. Avrupa Önleme Müfredatı, önleme çabalarının genel etkinliğini artırmak için tasarlanmıştır. 25'ten fazla AB Üye Devleti ve komşu ülke, günümüzde ulusal Avrupa Önleme Müfredatı eğitmenlerine sahiptir. Önleme çabaları, değerlendirilen önleyici müdahalelerin Avrupa'daki çevrimiçi kaydı olan Xchange tarafından da desteklenmektedir.

Zarar azaltımı hizmetlerinin sağlanması daha da güçlendirilmelidir

Yasa dışı uyuşturucuların kullanımı, bir dizi akut ve kronik zarara neden olmakta ve küresel hastalık yüküne katkıda bulunduğu kabul edilmektedir. Opioid agonisti tedavisi ve uyuşturucu enjekte eden kişilere steril ekipman sağlanması gibi ilgili zarar azaltımı müdahalelerinin, günümüzde sağlık hizmetlerinin sunumuna önemli bir katkı sağladığı yaygın olarak kabul edilmektedir. Ancak, bu tür müdahalelerin kapsamı ve bunlara erişimi, tahmin edilen ihtiyaçlara kıyasla bazı AB Üye Devletlerinde yetersiz kalmaktadır. Bazı ülkeler uyuşturucu tüketim odaları, eve götürülen nalokson programları ve uyuşturucu kontrol tesisleri gibi daha yeni hizmetlere de yatırım yapmıştır. Bu hizmetlerin mevcudiyeti daha sınırlı kalmaktadır. Ayrıca, ülkeler arasında bu önlemlerin ne ölçüde uygun reaksiyonlar yarattığı hakkında genellikle daha az fikir birliği bulunmaktadır. Bu nedenle, bu alandaki politika müzakereleri hakkında bilgi vermede gerekli kanıt tabanını güçlendirmek üzere daha fazla araştırma ve değerlendirme çalışmasına ihtiyaç bulunmaktadır.

Avrupa'nın hızla gelişen uyuşturucu durumu, zararı azaltma ve risk iletişimi konusunda yeni zorluklar yaratmaktadır

Uyuşturucu bulunabilirliği ve kullanımındaki artan çeşitlilik, zararları azaltacak hizmetlerin geliştirilmesi ve uygulanmasında da yeni zorluklar yaratmaktadır. Bu hizmetlere, daha karmaşık tüketim modellerinden, yeni maddelerden ve madde karışımlarından kaynaklanan sağlık risklerini azaltmaya yardımcı olmak için ihtiyaç duyulmaktadır. Örneğin, sentetik opioidler, sentetik uyarıcılar, yeni kenevir ürün tür ve biçimleri, bunun yanı sıra ketamin gibi ayrıştırıcı (dissosiyatif) uyuşturucular şeklindeki maddelerin kullanımına yönelik etkili zarar azaltımı yaklaşımlarını oluşturan unsurların dikkate alınması gerekmektedir. Etkili maddelerin veya madde karışımlarının yanlışlıkla tüketilmesinin sonuçları giderek artan bir endişe kaynağıdır. Burada dikkate alınacak temel politikalar; zarar azaltımı hizmetleri hedefine zarar veren risk davranışlarını, bu çalışmaları destekleyen kanıt veri tabanını ve bakım kalitesi için standartları oluşturan hususları içermektedir. Buna paralel olarak; tüketicileri bu alanda gelişen risklere, özellikle de yeni maddelere, uyuşturucu etkileşimlerine, yüksek etkili ürünlere veya kullanım yollarına ilişkin risklere karşı uyarmak üzere etkili risk iletişim stratejileri geliştirmeye de ihtiyaç bulunmaktadır.

Bulaşıcı hastalıkların yükünü azaltmaya yönelik hedeflere ulaşmak için gereken yatırım

Uyuşturucu enjekte eden kişiler, viral hepatit B ve C (HVB ve HCV) ve İnsan Bağışıklık Yetmezliği Virüsü (HIV) gibi enfeksiyonlara yakalanma riski ile karşı karşıyadır. Uyuşturucu enjekte edilmesiyle ilişkili HIV enfeksiyonları son on yılda düşmektedir. Ancak en son verilerde gözlemlenen düşük sayıdaki yeni enfeksiyon, en azından kısmen, COVID-19 salgınından dolayı testlerin kesintiye uğraması nedeniyle tanıda yaşanan gecikmeleri yansıtabileceğine dair endişeler doğurmaktadır. 

Avrupa'da AIDS ve viral hepatit salgınını sona erdirme hedefine 2030 yılına kadar ulaşılacaksa, daha fazla yatırım yapılması gerektiğine dair başka sinyaller de bulunmaktadır. Uyarıcı enjekte etme ile ilişkili şehir düzeyindeki yerel HIV salgınları, son on yılda Avrupa'da tekrarlayan bir sorun olduğundan, bu zararları azaltmak üzere daha fazla çaba sarfedilmesi gerektiği önerilmektedir. Uyuşturucu enjekte eden kişiler arasındaki yeni HIV vakalarının yarısından fazlasına geç teşhis konulmuş, bu da buna ilişkin hastalık ve ölüm oranı riskini artırmaktadır. İğne ve şırınga tedariki, hastalık bulaşmasını azaltmak için önemlidir. Ancak şu anda yalnızca birkaç ülke bu tür bir tedarik için DSÖ tarafından önerilen hedeflere ulaşmaktadır. Birçok ülkede HCV testi ile HCV tedavisinin uygulanmasında da engeller bulunmakta, bu da teşhis ve tedavi edilmemiş enfeksiyonlara yol açmaktadır.

Politika ve eylemler hakkında bilgi vermek üzere gelişmiş toksikolojik ve adli veri kaynaklarına ihtiyaç bulunmaktadır.

2023 Avrupa Uyuşturucu Raporu, sentetik uyuşturucuların artan önemini, yeni maddelerin ortaya çıkışını, uyuşturucu pazarında yeni üretim uygulamalarını ve bunun yanı sıra uyuşturucu tüketimiyle ilişkili zararların birçoğunun, bilerek yada bilmeyerek birlikte tüketilen uyuşturucular arasındaki etkileşimler nedeniyle daha da kötüleştiğini vurgulamaktadır. Bitkisel materyallerde doğal kanabinoidlerin yanı sıra sentetik kannabinoidlerinde sürekli olarak tespit edilmesi, benzer kaygıları artırmaktadır. Tüm bu hususlar, bu yıl sunduğumuz analizler süresince ortaya çıkan ve “adli ve toksikolojik bilgi kaynakları, hem uyuşturucu pazarındaki gelişmeleri hem de değişen uyuşturucu tüketim modellerinin sağlık üzerindeki etkilerini anlamak amacıyla temel unsurlar haline gelmiştir” sonucuna destek sağlamaktadır. Şu anda, bu kaynaklar yeterince mevcut değildir. Bu ise, çoklu uyuşturucu tüketim modellerinin aşırı dozda uyuşturucuda oynadığı rol gibi önemli konuları anlamamızı engellemektedir. Bununla birlikte, olumlu bir nokta olarak, 2024'ten itibaren yeni EUDA, bu alandaki kapasite ve bilgi kaynaklarını güçlendirmek amacıyla bir Avrupa adli ve toksikoloji laboratuvarları ağı kuracaktır.

Ukrayna'daki savaşın Avrupa'nın uyuşturucu durumu üzerindeki etkileri

Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinin üzerinden bir yılı aşkın bir süre geçmesine rağmen, ülke hala insani krizin pençesinde bulunmakta, Ukrayna'nın sağlık ve sosyal sistemleri de çatışmalardan dolayı ciddi şekilde etkilemiş bulunmaktadır. Savaş, uyuşturucu tedavisi de dahil olmak üzere sağlık hizmetlerine erişimi zorlaştırmıştır. Opioid agonisti tedavisi gören kişilere bakımın sürekliliğini sağlamak üzere Ukrayna Sağlık Bakanlığı bir dizi sivil toplum kuruluşuyla ortaklık kurmuştur. Bunun yanı sıra, Ukraynalılar Avrupa Birliği'ne sığınmaya devam etmektedir. AB ülkeleri, uyuşturucu kullanan ve yerinden edilmiş kişilere bakım sağlamak üzere kapasitelerini arttırmaları gerekmektedir. Burada önemli bir unsur dil hizmetlerine erişimin sağlaması ve bunun yanı sıra barınma, sosyal refah ve çocuk bakımı desteği sağlamaya yönelik paralel ihtiyacın kabul edilmesi olmuştur. Temel altyapının tahrip edilmesi ve çatışmaların değişkenliği, uyuşturucu izleme sistemlerinin işleyişi ve Ukrayna'daki uyuşturucu durumundaki değişikliklerin analizini son derece zorlaştırmıştır. Mevcut bilgilerden ortaya çıkan şey, Ukrayna'da eroin bulunabilirliğinin düşmüş olduğu görünümüdür. Ancak, sentetik uyuşturucu üretimi ve kullanımının daha az etkilendiği görülmektedir. Orta Asya ve Kafkaslar üzerinden ve Karadeniz yoluyla Avrupa'ya yapılan eroin kaçakçılığının da savaş nedeniyle kesintiye uğradığı görülmektedir. Bunun olası bir sonucu, Avrupa'ya giden diğer yollardaki kaçakçılık faaliyetlerinin artmış olabileceğidir.

Esrar: politika ve uygulamada yeni zorluklar

Ulusal esrar politikaları ve düzenleyici zorluklar giderek daha karmaşık hale gelmektedir 

Esrar ile ilgili politika ve yasal düzenlemeler, bu maddenin yeni biçimleri ve kullanımlarının ortaya çıkardığı yeni zorluklarla gitgide artan bir şekilde karşı karşıya kalmaktadır. Bu alandaki gelişmeler, kısmen Amerika'da eğlence amaçlı esrar pazarlarının oluşturulmasından, kısmen de kenevir bitkisinden elde edilen özleri içeren tüketici ürünlerinin geliştirilmesine yönelik daha büyük ticari çıkarlardan etkilenmiş görünmektedir. Avrupa'daki ulusal kenevir politikalarının kapsamı giderek genişlemekte olup, günümüzde yasadışı kenevirin kontrolüne ek olarak, tedavi amaçlı bazı kenevir türlerinin düzenlenmesi ve kenevir bitkisinin türevlerini içeren ticari ürünlerin ortaya çıkması da kapsam içinde bulunmaktadır.

Esrar düzenlemesindeki olası değişikliklerin etkisini değerlendirmek üzere temel verilere ihtiyaç bulunmaktadır 

Bazı AB Üye Devletleri, eğlence amaçlı esrar kullanımına yönelik politik yaklaşımlarını da değiştirmektedirler. Malta, Aralık 2021’de kâr amacı gütmeyen ortak yetiştirme kulüplerinin yanı sıra, esrarın profesyonel amaçlar dışında, eğlence amaçlı olarak evde üretilmesi ve özel kullanımına ilişkin yasa çıkarmıştır. Almanya evde yetiştiriciliğe ve kâr amacı gütmeyen kulüplere, Lüksemburg ise evde yetiştiriciliğe izin vermeyi planlamaktadır. Her iki ülke de daha sonra bir satış sisteminin geliştirilmesini ummaktadırlar. Hollanda, kenevir kafeleri için kapalı bir kenevir tedarik zinciri modelinin pilot uygulamasını yapmakta, Çek Cumhuriyeti ise düzenlenmiş ve vergilendirilmiş bir dağıtım sistemi için plan yaptığını duyurmuştur. Bunun yanı sıra, AB üyesi olmayan İsviçre, bazı şehirlerdeki belirli sakinler için satış veya diğer dağıtım sistemlerinin pilot denemelerine izin vermeye başlamıştır. Bu alandaki herhangi bir politika değişikliğinin niteliği ne olursa olsun, bunun etkisinin değerlendirilmesi, devam eden izleme ve değerlendirmelere dayanak sağlayacak yararlı temel verilerin varlığına bağlı olacaktır.

Kenevir ürünlerinin yüksek düzeyde bulunabilirliği ve kullanımının halk sağlığı üzerindeki etkilerinin anlaşılması

Esrar, en sık tüketilen yasa dışı madde olmaya devam etmekte olup, 2021'de ele geçirilen toz ve kubar esrar miktarları on yıl içindeki en yüksek seviyelerine ulaşmıştır. Bu da, bu uyuşturucunun yüksek bulunabilirliğinin devam ettiğini göstermektedir. Genel olarak, bu yılın analizi, esrar kullanıcılarının yaşadığı sorunların ve mevcut yönlendirme yolları ile tedavi seçeneklerinin daha iyi anlaşılmasına ihtiyaç duyulduğu sonucuna varmaktadır. Esrarın, Avrupa'nın yeni uyuşturucu tedavisi prosedürlerinin önemli bir kısmından sorumlu olduğu rapor edilmekte ise de, bu, hem mevcut durum hem de raporlama uygulamaları açısından ülkeler arasında oldukça farklı olarak görünmektedir. Yakın tarihli bir EMCDDA incelemesi, esrar kullanım sorunları yaşayan kişilerde bilişsel davranışçı terapiler gibi psikososyal tedavilerin kullanılabilirliğinin arttığını gözlemlemiştir. Ancak genel olarak, esrar kullanıcılarının sorunları için ne ölçüde yardım aradıklarını ve bu alandaki ihtiyaçların karşılanması için hangi tür hizmetlerin uygun olabileceği hususunun da daha iyi anlaşılmasına ihtiyaç bulunmaktadır.

Çeşitlendirme ve Karıştırma

Avrupa'da giderek artan kenevir ürünleri çeşitliliği de mevcuttur. Bunlar, hastane acil servislerinde akut toksisite başvurularıyla bağlantılı olan yüksek etkili ekstrakt ve yenilebilirler ürünleri içermektedir. 2021'de, sentetik kanabinoidlerin yanı sıra THC veya diğer doğal kanabinoidlerin bulunduğu bitkisel materyal raporlarında genel bir artış olmuştur. Bu durum, genellikle düşük THC içeriğine sahip kenevir ürünlerinin etkili sentetik kanabinoidlerle karıştırıldığına dair endişeleri arttırmış ve bu maddelerin tespit edilebilmesi için toksikolojik analizin önemini vurgulamıştır. Katkılı bitkisel malzemeler doğal kenevir gibi görünebilir ve dolayısıyla şüphelenmeyen tüketicilere esrar olarak yanlış bir şekilde satılabilir. Bazı sentetik kanabinoidler son derece etkili olup, bunlar ölümcül olan ve olmayan aşırı dozlarla ilişkilendirilmiş bulunmaktadırlar. Yenilebilir kenevir ürünleri, 2021'den bu yana yasa dışı Avrupa pazarında giderek daha fazla bulunabilir hale gelen ve tipik olarak “tatlı” olan kenevir özü katılmış gıda ürünleridir. Bu ürünler, THC içerikleri ve özellikle de çocuklar tarafından yasal ticari ürünlerle karıştırılma olasılıkları nedeniyle risk oluşturmaktadır. Bu yenilebilir ürünlerin bir kısmı ticari ürünlere benzeyen ambalajlarda mevcut olup, bazı örneklerin sentetik kanabinoidler içerdiği de tespit edilmiştir. Bu ise, bu alandaki sağlık endişelerini daha da artırmaktadır.

HHC - Avrupa yasa dışı uyuşturucu pazarında ortaya çıkan ilk yarı sentetik kanabinoid

Mayıs 2022'de ilk yarı sentetik kanabinoid olan hekzahidrokanabinol (HHC) ‘ün Avrupa'da mevcut olduğunun belirlenmesiyle, esrar pazarındaki çeşitlilik daha da artmıştır. HHC, esrardaki ana psikoaktif madde olan delta-9-tetrahidrokanabinole (delta-9-THC) ‘ye kimyasal olarak benzer olup, genel olarak benzer etkilere sahip olduğu görünmektedir. Bununla birlikte, HHC'nin ne farmakolojisi ne de toksikolojisi insanlar üzerinde ayrıntılı olarak incelenmemiştir. 2022 yılında, AB Üye Devletlerinin üçte ikisinde HHC tespit edilmiş, bazı AB Üye Devletlerinde ticari olarak pazarlanmış ve esrarın "yasal" bir alternatifi olarak satılmıştır. HHC, düşük THC'li bitkisel kenevir üzerine püskürtülebilir veya bunlarla karıştırılabilir ve bu şekilde yasa dışı esrara benzeyen görünüm ve kokuya sahip olabilir. HHC, Elektronik sigara ve gıda ürünlerinde de ortaya çıkmıştır. HHC'nin kannabidiolden (CBD) sentezlendiğine ve bunun da düşük THC'li kenevir özünden elde edildiğine inanılmaktadır. Bunun ortaya çıkışından bu yana, diğer yarı sentetik kanabinoidler de tespit edilmiştir. Bu ise, bu alanda ticari bir ilginin olduğunun göstergesidir. Bu kenevir formlarının yeniliği ve deneysel kanıtların eksikliği, bu maddelerin insan sağlığı üzerindeki olası etkileri hakkında önemli ölçüde belirsizlik bulunduğu anlamına gelmektedir.

Kokain ve sentetik uyarıcılar daha önemli hale gelmiştir

Tarihteki en yüksek kokain bulunabilirliği

2021 yılında AB Üye Devletleri, rekor düzeyde, 303 ton kokain ele geçirmiştir. Avrupa'nın belli başlı limanlarından, karma taşımacılıkla ticari nakliye konteynerlerinde büyük miktarlarda yapılan kokain kaçakçılığı, bugün bu uyuşturucunun Avrupa'daki yüksek bulunabilirliğinde önemli bir faktördür. Kokainin yüksek bulunabilirliğinin etkisi, hem sağlıkla ilgili sorunlarda hem de uyuşturucu piyasası faaliyetleriyle bağlantılı şiddet suçları da dahil olmak üzere suç düzeylerindeki artışa ilişkin endişelere yansımaktadır. Büyük çaplı ele geçirmeler, aynı zamanda kolluk kuvvetlerinin büyük Avrupa limanları üzerinden yapılan kaçakçılığı engellemek için gösterdiği artan çabaları da yansıtmaktadır. Bununla birlikte, kaçakçılık gruplarının tespit edilme riskini azaltmak amacıyla giderek artan şekilde yeni yaklaşımlar keşfettiklerine dair sinyaller de mevcuttur. Örneğin, Avrupa Birliği ve komşu ülkelerde, kaçakçılık gruplarının potansiyel olarak korunmasız küçük limanları hedeflediklerini gösteren kanıtlar bulunmaktadır. Bunun yanı sıra, Avrupa'da, ticari kargolarda gizlenmiş kokainin tespit edilmesini daha zor hale getirebilecek, kaçakçılık için yenilikçi yöntemlerin kullanılmasını kolaylaştıran, iyi yapılandırılmış ikincil bir kokain üretim endüstrisi de mevcuttur.

Yüksek kokain bulunabilirliğinin olumsuz etkilerine dair artan kanıtlar 

Kokain, hem tedaviye ilk kez başlayanlar tarafından hem de birinci basamak hastane acil servislerine akut uyuşturucu toksisitesi başvurularına ilişkin mevcut verilerde, günümüzde en sık rapor edilen ikinci uyuşturucudur. Mevcut veriler, uyuşturucunun 2021'deki aşırı doz ölümlerinin yaklaşık beşte biri ile ilişkili olduğunu da göstermektedir. Metodolojik zorluklar nedeniyle, kokaine bağlı ölüm oranlarının mevcut veri kümelerimizde eksik rapor edilmiş olması muhtemeldir. Artan bulunabilirlik, kokain kullanımının daha marjinal gruplara yayılmasının olası bazı belirtileriyle de ilişkili görünmekte olup, bazı ülkelerde kokain enjeksiyonu ve crack kokain kullanımı da rapor edilmiştir. 

Sentetik uyarıcılar – Halk sağlığına yönelik risklerle bağlantılı olarak yasa dışı uyuşturucu pazarında daha fazla çeşitlilik

Kokainin yanı sıra, sentetik uyarıcıların tüketimi, hem beden hem de ruh sağlığı riskleriyle ilişkilidir. Çoğu gösterge, amfetaminin Avrupa'da en yaygın kullanılan yasa dışı sentetik uyarıcı olmaya devam ettiğini göstermektedir. Bununla birlikte, bu alanda uyuşturucu pazarında giderek artan bir çeşitlilik söz konusu olup, hem metamfetamin hem de sentetik katinonların günümüzde Avrupa'nın uyarıcılarla ilgili sorunlarında geçmişe kıyasla daha önemli bir paya sahip olduklarına dair işaretler bulunmaktadır. Tüketiciler, farklı uyarıcıları işlevsel olarak benzer görebilir ve pazardaki bulunabilirliklerine bağlı olarak yeni ürünleri denemeye istekli olabilirler. Sentetik uyarıcılar benzer görünümlü toz veya haplar şeklinde de bulunabileceğinden, tüketiciler bazen hangi uyarıcıyı veya uyarıcı karışımını tükettiklerinin farkında olmayabilirler. Bu uyuşturucular ayrıca MDMA olarak pazarlanan tabletlerde de bulunabilirler. Genel olarak, bu alandaki gelişmeler, uyuşturucu kullanan kişilerin, muhtemelen farkında olmadan, daha yüksek etkili veya daha yeni geliştirilen maddeleri tüketerek ve yüksek riskli eylemlerde bulunarak; zehirlenme, akut ve kronik ruh sağlığı sorunları, bulaşıcı hastalık ve ölümler de dahil olmak üzere olumsuz sağlık sonuçları açısından daha büyük riskler altında olabilecekleri anlamına gelmektedir.

Uyuşturucu enjekte etmeyle ilişkili zararlarda uyarıcıların oynadığı rolün daha fazla tanınması

Uyuşturucu enjekte eden kişilerin kan yoluyla bulaşan enfeksiyonlara yakalanma veya aşırı dozda uyuşturucudan ölme riski daha yüksektir. Avrupa'da son on yılda enjeksiyon yoluyla uyuşturucu kullanımındaki sürekli düşüşe rağmen, bu eylem yasa dışı uyuşturuculara ilişkin orantısız düzeydeki zarardan sorumlu olmaya devam etmektedir. Tarihsel olarak, eroin, enjekte etme ile ilişkili temel uyuşturucu olmuştur. Bununla birlikte, uyarıcı ve ilaçlar da dahil olmak üzere diğer uyuşturucular da artık tek başına veya eroin veya diğer opioidlerle birlikte daha yaygın olarak enjekte edilmektedir. Uyarıcı enjekte etme, yüksek sıklıkta enjekte etme modelleriyle ilişkili olup, Avrupa şehirlerindeki yerel HIV salgınlarıyla da ilişkilendirilmiştir. Az çözünen sentetik uyarıcı, ilaç veya crack kokain enjekte etmek, damar hasarı veya bakteriyel enfeksiyon kapma risklerini de artırabilmektedir. Çoklu uyuşturucu enjeksiyonu da aşırı doz uyuşturucu riskini artırabilmektedir. Netice itibarıyla, uyuşturucu enjekte etmenin değişen modelleriyle bağlantılı olan zararları anlamak, bu eylemle ilişkili zararı azaltacak müdahaleleri tasarlamanın anahtarıdır.

MDMA pazarında artan dalgalanma sinyalleri ile öte yandan yüksek saflıkta ürünlerin bulunabilirliği konusundaki endişeler devam etmektedir.

Mevcut veriler, ulusal düzeyde önemli ölçüde heterojenliğe sahip olmasına rağmen, MDMA tüketimi açısından genel olarak nispeten istikrarlı bir durumun olduğunu göstermektedir. Bunu takiben, MDMA kullanımına ilişkin göstergeler; sosyal mesafe önlemlerinin gece hayatını ve bu maddenin kullanımına ilişkin diğer sosyal olayları kesintiye uğratan COVID-19 salgınının ilk aşamalarında geçici bir düşüş olduğunu göstermektedir. Avrupa MDMA üretiminde hem iç tüketim hem de AB dışı pazarlara ihracat için önemli bir merkez olmaya devam etmektedir. Tabletlerin genel etkinliği, 161 ila 173 miligramlık tipik bir MDMA içeriği ile tarihsel standartlara göre yüksek olmaya devam etmekte, bu da tüketicilerin sağlığına zarar verme riskiyle ilgili endişeler yaratmaktadır. Bununla birlikte, son zamanlarda üretim hacimlerinde olası bir düşüşe işaret eden bazı sinyaller alınmış, tabletlerin MDMA içeriğinde de bazı azalmalar kaydedilmiştir. Bu sinyallerin, üreticilerin öncül kimyasalları tedarik etmede sorun mu yaşadıkları, yoksa daha fazla talep gören veya daha kârlı olan diğer maddelerin üretimine mi geçtikleri veya pazarın daha düşük etkinlikteki ürünler için algılanan tüketici talebine yanıt mı verdiği (veya vermediği) net olarak belli değildir. Bununla birlikte, genel olarak, yüksek saflıktaki tablet ve tozlar Avrupa pazarında halen mevcut olup; bu bilgi, bu alandaki önleme ve zarar azaltımı müdahaleleri hakkında bilgi vermek amacıyla önemlidir.

Uyuşturucu bulunabilirliği ve kullanımında artan çeşitlilik

Ketaminin bazı gruplar arasında tercih edilen köklü bir uyuşturucu haline geldiğine dair işaretler

Ele geçirilen ve yeni psikoaktif maddeler hakkında AB Erken Uyarı Sistemine rapor edilen ketamin miktarı, zaman içinde önemli ölçüde değişmekle birlikte son yıllarda nispeten yüksek seviyelerde kalmıştır. Bu, diğer bilgilerle birlikte, ketaminin muhtemelen bazı ulusal uyuşturucu pazarlarında sürekli olarak bulunabileceğini ve bazı gruplar için daha köklü bir uyuşturucu tercihi haline geldiğini göstermektedir. Ketamin genellikle burundan çekilmekte, ancak enjekte de edilebilmektedir. Doza bağlı çeşitli akut ve kronik zararlarla ilişkilendirilmiş olup, buna uzun süreli kullanıcılarda ürolojik komplikasyonların görülmesi ve mesane hasarları da dahil olabilir. Ketamin, MDMA tozları ve tabletleri de dahil olmak üzere, diğer uyuşturucu karışımlarına eklenmiş olarak da bulunabilmektedir. Tüketicilerin giderek daha fazla ilgisini çekiyor gibi görünen bir ürün olan ve “pembe kokain” olarak satılan karışımlarda da bulunmaktadır. Avrupa'da pembe kokain terimi, genellikle ketamin ile amfetamin veya MDMA gibi diğer sentetik uyuşturucuların karışımını ifade etmektedir. 2023 Avrupa Uyuşturucu Raporu'nun diğer kısımlarında belirtildiği üzere; uyuşturucu karışımları kullanan kişiler, tükettikleri maddelerin veya farklı uyuşturucular arasındaki etkileşimlerin kendilerini yüksek sağlık risklerine maruz bırakabileceğinin farkında olmayabilirler.

Gençler arasında nitröz oksit kullanımının tetiklediği sağlık endişeleri

Yakın tarihli bir EMCDDA incelemesinde, bazı AB Üye Devletlerinde sarhoş olma amacıyla, gülme gazı olarak da bilinen, nitröz oksit kullanımında artış olduğuna dair işaretlere dikkat çekilmiştir. Nitröz oksidin bir dizi ticari kullanımı mevcut olup; bu maddenin, özellikle epizodik kullanıcılarda ne ölçüde olumsuz sağlık riskleriyle ilişkili olduğu konusunda bir tartışma bulunmaktadır. Bununla birlikte, nitröz oksidin yoğun ve kronik kullanımı; zehirlenmeler, yanıklar ve akciğer yaralanmaları ile bazı uzun süreli maruz kalma durumlarında B12 vitamini eksikliğinden kaynaklanan sinir hasarı gibi sağlık zararlarıyla ilişkilendirilmiştir. Bazı Avrupa şehirlerinde, bunla ilgili küçükçe paslanmaz çelik kapların atılması da bir uyuşturucu çöpü sorunu haline gelmiştir. Bu uyuşturucunun, bazı ülkelerde eğlence amaçlı kullanıcılara yönelik daha büyük gaz kaplarında artan bulunabilirliği ile daha erişilebilir ve daha ucuz hale geldiği görülmektedir. Bu, içeriklerinin daha yüksek basınca sahip olması nedeniyle, akciğer hasarı riskini de artırabilmektedir. Dolayısıyla bunların birlikte ele alınması durumunda, mevcut bilgiler, uyuşturucu önleme ve zarar azaltımı hizmetleri çalışmalarında, bu maddenin ele alınması amacıyla güçlü bir argümanın var olduğu görülmektedir. Halihazırda, bu maddenin satışına ve kullanımına yönelik düzenleyici yaklaşımlar, ülkeler arasında farklılık göstermektedir.

Avrupa'da sentetik katinonların bulunabilirliğinin ve üretiminin arttığına dair sinyaller

Amfetamin ve MDMA gibi uyuşturucuların yerine geçen maddeler olarak pazarlanan, 3-MMC, 3-CMC gibi sentetik katinonlar da bazen diğer maddeler gibi yanlış satılmaktadır. Ele geçirme sayıları nispeten düşük kalsa da, bazı münferit ele geçirme vakalarında, genellikle Hindistan kaynaklı olmak üzere, çok büyük miktarlarda sentetik katinonlar bulunmuştur. Bu, sentetik katinonların Avrupa'da da üretildiğine dair kanıtlarla birlikte; bu maddelerin gelecekte uyarıcı pazarında artan bir rol oynama potansiyeline sahip olan Avrupa'da daha fazla bulunabilir hale gelmekte olduğunu göstermektedir. Bu alandaki gelişmeler ayrıca kolluk kuvvetleri için de yeni zorluklar yaratmaktadır. Örneğin, kimyasal olarak maskelenmiş ve kontrol edilmeyen sentetik katinon biçimleri, daha sonra yerel olarak kontrollü katinonlara dönüştürülmek üzere Avrupa'ya kaçırılmaktadır. Ele geçirilen öncül kimyasal maddelerin hacimleri göz önüne alındığında, şu anda Avrupa pazarı ve muhtemelen diğer pazarlar için büyük ölçekli üretimin gerçekleşiyor olması muhtemel görünmektedir.

Psikedelik uyuşturucuların tedavi edici potansiyeline artan ilginin olası olumsuz sonuçları

Yeni geliştirilen ve az bilinen maddeler de dahil olmak üzere bazı psikedelik maddelerin olası tedavi edici kullanımına, hem klinik hem de toplum ilgisi artmaktadır. Giderek artan sayıdaki klinik çalışmada, bir dizi psikedelik maddenin farklı ruh sağlığı durumlarını tedavi etmedeki potansiyeli araştırılmaktadır. Bazı araştırmalar umut verici görünse de, bu alanda genelleme yapmak zordur. Bunun nedeni, kısmen araştırmaların çoğunun hala emekleme aşamasında olması, kısmen incelenmekte olan çok sayıda kimyasalın bulunması ve kısmen de incelenmekte olan koşulların çok çeşitli olmasıdır. Bu gelişmeler medyanın büyük ilgisini çekerek, bu maddelerin tıbbi destek olmaksızın daha fazla deneysel amaçlı kullanımını teşvik edebileceği ve potansiyel olarak bazı savunmasız bireyleri olumsuz sonuçlara maruz kalma riskiyle karşı karşıya bırakabileceği endişesini yaratmaktadır. Aynı zamanda, hem Avrupa Birliği'nde hem de başka yerlerde yürütülmekte olan ve sağlık, tedavi edici veya ruhsal yönelimli müdahalenin bir parçası olarak, psikedelik maddelerin kullanımının da dahil olduğu, düzenlemeye tabi olmayan programlara dair kanıtlar da bulunmaktadır. 

Opioid ile ilgili daha karmaşık zorluklar

Avrupa'nın opioid sorunları gelişmektedir

Eroin, Avrupa'nın en yaygın kullanılan yasa dışı opioidi olmaya devam etmekte, aynı zamanda yasa dışı uyuşturucu tüketimine atfedilen sağlık yükünün büyük bir kısmından sorumlu uyuşturucu olmaya devam etmektedir. Bununla birlikte, mevcut veriler aynı zamanda eroinin artık eskisi kadar merkezi bir rol oynamadığını ve sentetik opioidlerin bazı ülkelerde opioidle ilgili sorunlarda daha önemli bir rol oynadığını göstermektedir. AB Üye Devletleri tarafından ele geçirilen eroin miktarı 2021'de iki kattan fazla artarak 9,5 tona yükselirken, Türkiye ele geçirmede 22,2 tonla rekor kırmıştır. Bu büyük ele geçirmelere rağmen, perakende seviyesinde eroinin fiyatında veya saflığında yalnızca marjinal değişiklikler görülmüştür. Genelde de mevcut veriler, eroin bulunabilirliğinin nispeten yüksek kaldığını göstermektedir. Bununla birlikte, eroin kullanımında önemli bir artış olduğuna dair çok az kanıt bulunmaktadır. Göstergeler, çoğu ülkede uyuşturucu kullanıcılarının yaşlanan bir grup olduğunu ve birçoğunun uyuşturucu ve diğer destek hizmetleriyle uzun bir geçmişinin var olacağını göstermektedir.

Eroin, opioidle ilgili problemlerde daha az önemli rol oynamakta, ancak önemli bir zarar nedeni olmaya devam etmektedir

Genel olarak opioidle ilişkili ölümlerin çoğunda eroin yer almaya devam ederken, bu durumun yaşandığı ülke sayısı azalmıştır. Hastane acil servislerine yapılan akut uyuşturucu toksisitesi başvurularına ilişkin veriler; bazı şehirlerde, diğer opioidlerin, başvurularda itici faktör olarak eroini geride bıraktığını göstermektedir. Eroinin, özel uyuşturucu tedavisi şeklinde aranmasının da göreceli önemi azalmıştır. Eroinin uyuşturucu sorunlarında daha az merkezi bir rol oynadığının gözlemlenmesi birçok açıdan olumlu bir gelişme olarak görülebilir; ancak burada bazı önemli uyarılar bulunmaktadır. Avrupa'nın eroin kullanan insan nüfusu hala büyük sayıda olmaya devam etmekte, bunların sağlık ve destek ihtiyaçları da daha karmaşık hale gelmektedir. Çoklu uyuşturucu kullanım modelleri, opioid kullanıcıları arasında yaygın hale gelmiş ve uyuşturucu etkileşimleri - genellikle eroinin diğer maddelerle birlikte kullanıldığı durumlarda - zarar riskini artırmada daha önemli bir bileşen haline gelmiş gibi görünmektedir. Buna ek olarak, varolan ve yeni geliştirilen sentetik opioidler, uyuşturucuya bağlı hastalık ve ölüm oranı ile daha fazla ilişkili hale gelmekte olup, bazı ülkelerde ise opioidle ilgili sorunların günümüzdeki ana itici gücü olmuştur.

Yaşlanan bir opioid hastası grubunu tedavi etmek üzere çok disiplinli bir destek gereksinimi

Mevcut tahminler, 2021'de Avrupa Birliği'nde yüksek riskli opioid kullananların yaklaşık yarısının, yani tahminen 511.000 kişinin (Norveç ve Türkiye de dahil olmak üzere 524.000 kişinin) opioid agonisti tedavisi gördüğünü göstermektedir. Mevcut kanıtlar, ölüm riskinde azalmalar da dahil olmak üzere gözlemlenen olumlu sağlık ve sosyal sonuçlarıyla birlikte, opioid agonisti tedavisini desteklemektedir. Bununla birlikte, opioid agonisti tedavisi gören hastaların %60'ından fazlası şu anda 40 yaş veya üzerindeyken, %10'dan azı ise 30 yaşın altındadır. Bu da hizmetlerin, giderek daha savunmasız hale gelen bir nüfusun, daha karmaşık bir dizi sağlık hizmeti ihtiyacını karşılaması gerektiği anlamına gelmektedir. Yaşlanma süreciyle ilişkili durumlar için tedavi sunan daha genel hizmetlere, etkili yönlendirme yolları gerekmektedir. Genellikle son derece marjinalize edilmiş bu grubun tedavisi, sadece uyuşturucu kullanımlarında değil, aynı zamanda ruh sağlığı sorunları, sosyal izolasyon, istihdam ve barınma ile ilgili karmaşık bir dizi soruna da yanıt vermelidir. Bu nedenle, genel sağlık ve sosyal destek hizmetleri de dahil olmak üzere, etkili çok-kurumlu ortaklıklar kurulmasına daha da artan bir vurgu yapılması gerekmektedir.

Opioid ölümlerinde çoklu uyuşturucu kullanımının oynadığı rolü daha iyi anlama ihtiyacı

Opioidler, genelde diğer maddelerle birlikte, uyuşturucuya bağlı ölümlerde en sık görülen maddeler olmaya devam etmektedir. Opioidlerin dahil olduğu ölümlerdeki genel eğilimler sabit görünse de, ileri yaş gruplarındaki ölümlerin oranı artmaktadır. Bazı ülkelerde eroinin genel ölüm oranlarında oynadığı rolün azaldığı görünmektedir. Eroinin söz konusu olduğu durumlarda; eroinin nadiren tek başına bulunduğunu, dolayısıyla çoklu uyuşturucu kullanımının norm olduğunu belirtmekte önemlidir. Ayrıntılı toksikolojik bilgilerin mevcut olduğu durumlarda; eroinin neden olduğu ölümlerde, genellikle diğer opioid ve ilaçların da sıklıkla mevcut olduğu ve katkı rolü oynamış olabileceği tespit edilmiştir. Genellikle opioidlerle birlikte uyarıcıların neden olduğu ölümlerde, bazı ülkelerde artış görünmekte; daha genç yaş gruplarında meydana gelen ölümlerde ise uyarıcılar daha yaygın olarak rol oynamaktadırlar. Bu nedenle, çoklu uyuşturucu kullanım modellerinin uyuşturucuya bağlı ölümlerde önemli bir rol oynadığını kabul etmek gerekmektedir. Bu da, gelişmiş toksikolojik bilgilere duyulan ihtiyacın altını çizerek vurgulamaktadır. Uyuşturucu etkileşimleri, hizmet sunum modellerinin gözden geçirilmesi gerekebileceği anlamına da gelebilir. Örneğin, uyarıcı veya sentetik opioidlerin eroinle birlikte kullanılmasında, aşırı dozda uyuşturucu riskini azaltmak üzere tasarlanmış bazı müdahalelerin etkili bir şekilde uygulanmasına yönelik çıkarımlar bulunmaktadır. Örneğin, etkili sentetik opioidler içeren aşırı dozlar, opioid antagonist naloksonun çoklu dozlarının uygulanmasını gerektirebilir.

Yeni benzodiazepinler ile opioidler arasındaki etkileşimler

Halihazırdaki toksikolojik bilgi eksikliği, benzodiazepinlerin opioide bağlı ölümlerde oynadığı rolün yeterince anlaşılmadığı anlamına gelmektedir. Kontrolsüz ve yeni benzodiazepinler Avrupa'da mevcuttur; ancak veri sınırlamaları, kullanımlarının ölçeği hakkında yorum yapmayı zorlaştırmaktadır. Bununla birlikte, eldeki kanıtlar, bu maddelerin özellikle diğer uyuşturucularla birlikte tüketilmesi durumunun, sağlık açısından önemli sonuçları olabileceğini göstermek için yeterlidir. Bu maddeler genellikle çok ucuz olup, gençler tarafından alkolle birlikte kullanılabilirler. Bu ise bazen potansiyel olarak ciddi sağlık reaksiyonlarına veya anormal davranışlara neden olmaktadır. Ayrıca aşırı dozda opioid, ölüm riskini artırmakla da bağlantılı olup, en son verilere göre bazı ülkelerde benzodiazepinleri içeren aşırı doz ölümlerinin oranı da artmıştır. Bu alanda, uyuşturucu pazarında şu anda var olabilecek olan karmaşıklığın bir örneği; hem yeni sentetik opioid metonitazen, hem de yeni bir benzodiazepin olan bromazolam içeren karışımların, yakın zamanda ele geçirildiği Estonya'dan gelmektedir.

Yeni sentetik opioidler

Kuzey Amerika'daki uyuşturucu sorunları, opioid bulunabilirliği ve kullanımı modellerindeki değişikliklerin halk sağlığı için ne kadar önemli sonuçlara sahip olabileceğine dair bir örnek sunmaktadır. Dünyanın bu bölgesinde, etkili fentanil türevleri, büyük ölçüde reçeteli opioid ve eroinin yerini almış, opioide bağlı ölümlerde bir salgının ana itici faktörü haline gelmiştir. Avrupa'da yeni sentetik opioidler rapor edilmektedir. Bunlar bazı bölgelerde daha yaygın hale gelebilir, ancak şu anda bulunabilirlik ve kullanım modelleri Kuzey Amerika'da bulunanlardan çok farklıdır ve bu uyuşturucularla ilgili önemli sorunlar çoğunlukla bazı Kuzey ve Baltık ülkeleri ile sınırlıdır. 2021'de AB Üye Devletleri, fentanil ile ilişkili yaklaşık 140 ölüm vakası bildirmiştir. Ancak bunların önemli bir kısmının, tıbbi kullanımdan kaçağa kaydırılan fentanil ile ilişkili olduğu düşünülmektedir. Bu muhtemelen azımsanan bir tahmin olsa da, aynı dönemde Kuzey Amerika'da rapor edilen binlerce fentanile bağlı ölüm vakasıyla karşılaştırılamaz. Bununla birlikte, 2009 ila 2022 arasında, Avrupa uyuşturucu pazarında toplam 74 yeni opioid tespit edilmiş; AB Erken Uyarı Sistemi de 2022'de ek olarak yeni bir sentetik opioid ile 2023'ün ilk dört ayında üç yeni sentetik opioid hakkında resmi bildirim almıştır. Bununla birlikte, son yıllarda tespit edilen yeni opioidlerin çoğu fentanil grubuna değil, oldukça etkili olan benzimidazol (nitazen) opioidlerine aittir. Baltık ülkeleri tarafından rapor edilen ele geçirme, şırınga kalıntıları ve toksikolojik bulgulardan elde edilen mevcut bilgiler, bu ülkelerde 2022 yılında, özellikle benzimidazol opioidler ve fentanil türevi karfentanil ile ilgili olarak bulunabilirlik ve zararlarda (uyuşturucuya bağlı ölümlerde dahil olmak üzere) artış olduğunu göstermektedir. Yakın zamanda yapılan ele geçirmelerde, yeni bir benzodiazepin ve hayvan sakinleştiricisi olan ksilazin içeren karışım şeklinde yeni sentetik opioidler de bulunmuştur. Sırasıyla "benzo-dope" ve "tranq-dope" olarak bilinen bu karışımlar, aşırı dozda ölüm riskinin artmasıyla ilişkilendirildikleri Kuzey Amerika'da da rapor edilmiştir. Yeni sentetik opioidler oldukça etkili olduğundan, yaşamı tehdit eden ve zehirlenme riskini artırabilecek çok sayıda tipik dozu üretmek için küçük bir miktar yeterlidir. Bunun anlamı şudur: Bu alandaki sorunlar şu an itibarıyla nispeten sınırlı olsa bile, bu madde grubu gelecekte Avrupa sağlık ve güvenliğini daha önemli ölçüde etkileme potansiyeline sahip bir tehdit oluşturmaktadır.

Avrupa, Afganistan'da afyon ekimine getirilen yasağın olası sonuçlarına hazırlıklı olmalıdır.

Avrupa'da tüketilen eroinin çoğu, Afganistan'da yetiştirilen haşhaş (afyondan) elde edilmektedir. Nisan 2022'de Taliban, haşhaş ekimini yasakladığını duyurmuştur. Bu ise, yasaklamanın Avrupa'da opioid kullanımı üzerinde ne gibi etkileri olacağı sorusunu gündeme getirmiştir. Ağustos 2021'de Taliban'ın ülke yönetimini ele geçirmesinin ardından, tahmini haşhaş ekimi 2022'de yaklaşık üçte bir oranında artmıştır. Ancak 2023 için ön bilgiler, ekim yapılan alanların önemli ölçüde azaldığını göstermektedir. Buna ek olarak, metamfetamin üretimini azaltmak için getirilen paralel önlemler, bu tür uyuşturucu üretiminin daha az görünür hale gelmesine neden olmuş ve bir dereceye kadar kısıtlanmış olabilir. Bu sonuçları doğrulamak için daha fazla kanıt gerekmesine rağmen, şu anda mevcut olan bilgiler Afganistan'da 2023'te hem haşhaş hem de metamfetamin üretiminde önemli bir azalmanın bir olasılık olduğunu göstermektedir. Bununla birlikte, haşhaş ekimi yasağının uzun vadeli etkisini tahmin etmek zordur. Bunun birkaç nedeni bulunmaktadır. Örneğin, ülkedeki çiftçilerin karşılaştığı ekonomik zorluklar, bu kısıtlamanın zaman içinde sürdürülmesini siyasi olarak zorlaştırabilir. Buna ek olarak, stokların varlığı ve afyon hasadının Avrupa perakende uyuşturucu pazarında eroin olarak ortaya çıkmasının genellikle 12 aydan uzun sürüyor olması, Avrupa'da uyuşturucu bulunabilirliği üzerindeki etkiyi tahmin edebilmek için de çok erkendir. Bununla birlikte, afyon ekimi yasağının uygulanması ve sürdürülmesinin, eroinin bulunabilirliği üzerinde önemli bir etkisi olabilir. Afganistan'da afyon üretimine yönelik daha önce kısa süreli uygulanan bir yasak, Avrupa'da bazı ülkelerde opioid tüketim modellerindeki uzun vadeli değişikliklerle ilişkilendirilmiştir. Bu, Avrupa'nın, 2024'ten itibaren eroin bulunabilirliğindeki potansiyel düşüşün olası herhangi bir etkisine karşı yanıt vermeye hazırlıklı olması gerektiği anlamına gelmektedir. Bunun olası sonuçlarından biri, opioidle bağlantılı sorunlar için tedavi talebinin artması olabilir. Eroinin bulunabilirliğinde yaşanacak herhangi bir sıkıntının, sentetik opioidlere olan talebi artırmasına neden olabileceği hususu bir endişe kaynağıdır. Bu alandaki gelişmeler şu anda belirsiz olduğundan, yoğun bir izleme gerekmektedir. Değişikliklerin gözlemlenmesi halinde; tedavi kapasitesinin artırılması, zarar azaltma stratejilerinin gözden geçirilmesi ve sentetik opioid arzını hedef almak üzere daha güçlü yaptırım önlemlerinin getirilmesini de içerebilecek azaltılmış seviyede önlemlere ihtiyaç duyulabilir. Son olarak, ülkenin kırsal kesimindeki yoksulların ekonomik durumunun kötüleşmesi nedeniyle, Afganistan'dan düzensiz göçmen akışının artması gibi ek güvenlik zorluklarına dair riskler olabilir.

Referanslar

Önerilen alıntı: Avrupa Uyuşturucu ve Uyuşturucu Bağımlılığını İzleme Merkezi (2023), Avrupa Uyuşturucu Raporu 2023: Eğilimler ve Gelişmeler, https://www.emcdda.europa.eu/publications/european-drug-report/2023/drug-situation-in-europe-up-to-2023_tr

Tanımlayıcılar:

HTML: TD-02-23-150-TR-Q
ISBN: 978-92-9497-929-2
DOI: 10.2810/072